تاریخ شهر اصفهان در گذر زمان +عکس
تاریخ شهر اصفهان در گذر زمان +عکس
شهر اصفهان یکی از قدیمی ترین و همچنین با اصالت ترین شهرهای ایران است اگر به اصفهان پا بگذارید این امر را به خوبی خواهید دید. شما فکر می کنید قدیمی ترین پل اصفهان کدام است؟ احتمالا خیلی ها برای پاسخ به این سوال از «سی و سه پل» نام می برند. در حالی که این پاسخ اشتباه است.
قدیمی ترین پل اصفهان پل «شهرستان» است با قدمتی نزدیک به دوره ساسانی. اصفهان پر است از ماجراهای ریز و درشت تاریخی که خیلی ها از آن اطلاع ندارند. از برگزاری اولین جشن سده پس از اسلام به دست «مرداویج» تا باز شدن پای نخستین نقاشان اروپایی مثل «فیلیپ آنجل» به ایران در عصر صفویان.
اصفهان همیشه شهر پررونقی بوده و به همین دلیل همواره مورد طمع مهاجمان قرار داشت است. این شهر از غارت های زیادی جان سالم به در برده؛ از عرات های دوره تیمور لنگ و محمود افغان تا ظل السلطان و حتی سال های اخیر که دلال های ساختمان به اماکن تاریخی اش رحم نکردند.
در این مطلب تاریخچه اصفهان را مرور کوتاهی کرده ایم و بعد سراغ اماکن و عمارت های تاریخی ای رفته ایم که روزگاری پررونق بودند و امروز دیگر به تاریخ پیوسته اند.
«یاقوت حموی» مورخ قرن هفتم، اصفهان را شهر سواران یا اسواران می نامید. «حمزه اصفهانی» نیز کلمه اصفهان را مشتق از سپاه و معرب شده آن می دانست. در کتاب «تقویم البلدان» از «ابن حوقل» نقل شده: «اصل نام اصفهان «سپاهان» است و به معنی لشگر زیرا که سپاه عجم (ایرانیان) در وقت بیکاری آنجا جمع بودند.»
از تمام این نوشته ها می توان متوجه شد که اصفهان پیش از اسلام یعنی حدود قرن ششم میلادی تقریبا مکانی نظامی بوده.در دوران اشکانی که ایران با نظام ملوک الطوایفی اداره می شد اصفهان هم شاه جداگانه داشت. در جنگی که اردشیر بابکان- موسس سلسله ساسانی- با اردوان اشکانی در حوالی اصفهان داشت،
«شادشادپور» شاه اصفهان را کشت و ساتراپ آن را متصرف شد. در عصر ساسانی اصفهان و ارمنستان به دلیل اهمیت نظامی شان یکی از دو محل سکونت ولیعهد پادشاه ساسانیان بود. حتی معروف است که یزدگرد سوم پس از شکست در جنگ جلولا (در مقال اعراب) تصمیم گرفت مدتی دز اصفهان بماند
چرا که این شهر ار از نظر نظامی و استحکامات، مناسب می دانست. ولی سرعت حمله اعراب آن قدر زیاد بود که باعث شد او به شرق کشور و خراسان (مرو) عقب نشینی کند.ساخت پل «شهرستان» یا پل «جی» روی زاینده رود- که قدیمی ترین پل شهر است- مربوط به همین دوره ساسانی است که بعدها در دوران مختلف بارها آن را تعمیر کردند.
مسلمانان وقتی آنجا را فتح کردند، شهر را مدتی به نام «جی» می شناختند که نام یکی از بزرگ ترین محله ها یا احتمالا یکی از روستاهای بزرگ منطقه بوده است. به جز آن اصفهان شامل منطقه ای بزرگ از یهودیان بود که به گفته «ارنست هرتسفلد» قدمت حضور آنان به یهودیان مهاجر بابل می رسد.
در حقیقت به نظرمی رسد پس از اسلام دو شهر اصلی یا دو محله بزرگ جی و یهودیه به دلیل افزایش جمعیت و بزرگ تر شدن شهر، تبدیل به یک شهر شدند و زیر پرچم حکومت خلفای اسلام رفتند.
از مرداویچ تا دیلمیان
به دنبال قیام مرداویچ در قرن چهارم هجری علیه خلیفه عباسی بغداد، سرزمین های مرکزی ایران از جمله اصفهان آزاد شد. مرداویچ نخستین کسی بود که پس از اسلام جشن سده را برگزار کرد. البته عمر حکومت او چندان طولانی نبود چرا که به دلیل سخت گیری اش بر مردم و زیردستان، به دست غلامانش کشته شد.
پس از آنها اصفهان قلمرو سلسله شیعه مذهب آل بویه شد. در زمان حسن رکن الدوله دیلمی بود که اصفهان برای نخستین بار و به طور رسمی پایتخت شد. او دستور داد برج و بارویی به دور شهر بکشند که21 هزار گام طول آن بود. آثار این برج و بارو تا چند سال پیش میان دروازه طوقچی و دروازه جوباره وجود داشت ولی امروزه به علت ساخت و سازهای غیرمجاز، بخش زیادی از آنها از بین رفته است.
Comments
Post a Comment