اصفهان سلجوقی
در سال 438 قمری طغرل سلجوقی به اصفهانی رسد که تبدیل به یکی از بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهرهای ایران شده بود. محاصره شهر توسط طغرل بیش از چهار سال طول کشید ولی سرانجام طغرل پیروز شد. در عصر سلجوقی اصفهان کماکان پایتخت باقی ماند و شهر به اوج شهرت خود رسید.
پس از طغرل، آلپ ارسلان روی کار آمد و سپس فرزندش ملکشاه که با کمک خواجه نظام الملک اصفهان را به شهری یگانه در جهان آن روز تبدیل کرد. اصفهان در عهد او از مهم ترین بلاد دنیا و یکی از آبادترین آنها بوده است. این پادشاه و وزیر و اعیان دیگر سلجوقی در اصفهان ابنیه بزرگی ساخته بودند که هنوز آثار تعدادی از آنها برجاست.
احداث چهارباغ ملکشاهی به نام باغ «کاران»، «بیت الماء» باغ احمدسیاه و باغ «دشت گور» از آثار شهر اصفهان در آن زمان بوده است. باغ های مزبور هر یک صدها مترمربع مساحت داشته و با انواع گل ها آراسته بوده و عمارات و ساختمان های زیبایی داشته است. باغ کاران- تا آنجا که از نوشته های آن زمان به دست می آید-
تمام خیابان کمال اسماعیل را تا پل خواجو و از آنجا تا بالای خیابان بزرگمهر و قسمت شمالی این محدود تا حدود باغ نقش جهان و فلکه احمدآباد امروزی در بر می گرفته است. محله خواجوی امروزی که از محلات وسیع و مشهور عهد صفویه به شمار می رفت تنها قسمتی از باغ کاران ملکشاهی بوده است.
در این زمان هسته اولیه شهر در میدان عتیق (پس از بازسازی میدان امام علی (ع) کنونی) قرار داشت و فضای باز و وسیع میدان عتیق- که بعدها بین مردم به میدان کهنه هم معروف شد- مکانی مناسب جهت اسبدوانی، چوگان و داد و ستد بود. اما میدان عتیق دراین دوران به فضایی مشترک جهت عملکرد حکومتی و مذهبی دست یافت.
میدان عتیق امروز به علت قرار گرفتن در چهار محور اصلی شهر اصفهان یعنی خیابان های ولی عصر (عج)، هاتف، عبدالرزاق و مسجد جامع هنوز یکی از مناطق مهم و پررفت و آمد این شهر محسوب می شود.محلی که امروز به نام «بازار زغال فروش ها» شناخته می شود زمانی هسته اصلی میدان بوده است.
سلجوقیان مسجد جامع اصفهان را که در کنار همین میدان قرار داشت و پیش از آنها در عصر آل بویه ساخته شده بود وسعت داده و تقریبا به شکل کنونی درآوردند. این مسجد از مساجد بسیار مهم چه به لحاظ معماری و چه از لحاظ مذهبی در ایران است. مسجد جامع اصفهان جز میراث جهانی یونسکو ثبت شده است و مزار افراد مهمی چون علامه محمدباقر مجلسی در این مسجد قرار دارد.
Comments
Post a Comment