تاریخچه مختصر قالی اصفهان

 

موزه یكی از مهمترین مراكز فرهنگی است كه می تواند تاریخ سیر تحول و تكامل جامعه بشری را از هر وسیله دیگری بهتر و صریح تر معرفی می نماید. موزه ها از سرمایه های ملی و فرهنگی محسوب می شوند و متعلق به یك نسل خاص نمی باشند و هرچه قدمت و تنوع آثار موجود در آنها بیشتر باشد توجه بازدیدكنندگان و محققان را بیشتر به خود جلب می نماید.

 

موزه های آستان قدس رضوی از غنی ترین موزه های كشور و در ردیف مهترین مراكز فرهنگی و هنری مسلمانان بشمار می روند كه آن مبین علاقه بیش از حد مسلمانان به هنر و فرهنگ است و به دلیل همجواری موزه ها با حرم مطهر و اماكن متبركه از چنان جذابیتی برخوردارند كه هر كس به مشهد مقدس و به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف می گردد، بازدید از موزه های آستان قدس رضوی را مكمل زیارت خود می داند یكی از موزه های دیدنی و كم نظیر آستان قدس موزه فرش است كه در این مختصر به آن می پردازیم.

 

این گنجینه در تاریخ ۱۸/۴/۱۳۷۷ توسط مقام منیع تولیت عظمای آستان قدس رضوی به منظور بازدید عموم علاقمندان، هنرمندان و بافندگان با زیربنای ۹۷۰ مترمربع، در دو طبقه مشتمل بر ۶۰ تخته قالی و قالیچه از مهمترین مراكز بافت چون: اصفهان، تبریز، كاشان، خراسان، كرمان، سنندج و... و انواع سوزن دوزی های نفیس چون گلابتون دوزی، قلاب دوزی، ده یك دوزی، معرق دوزی بر روی پارچه های ماهوت، حریر، اطلس، مخمل، ساتن و... از دوره صفویه را تاكنون در معرض دید علاقمندان قرارداده است.

 

از طرح های موجود بر روی این قالیها می توان به طرح های محرابی ( درختی، باغی ،گلدانی، قندیلی ،دورنما) لچك ترنج، افشان، افشان ترنج، بندی، ریز ماهی، تصویری، بته ( جقه، قبادخانی)، گلدانی و ... اشاره نمود.

 

قالیهای نفیس این مجموعه از آثار اهدایی هنرمندان و استادان هنردوست و بنامی چون: شاه عباس صفوی ،ارجمند كرمانی، عمواغلی، محمدامین كرمانی، محمد نقاش مشهدی، محمد كرمانی، حسنخانی، حاج غلامحسین مرتضی زاده ، فیض الله صفدرزاده حقیقی ، یدالله صفدرزاده حقیقی ،حاج محمدصیرفیان ، حاج محمدنوبری،حسن نظامی دوست ،محمدعلی فلسفین، پوران مسگرزاده و.... می باشد كه جلوه باشكوهی به این گنجینه داده اند.

 

● اصفهان
اصفهان، یكی از شهرهای مهم و تاریخی جهان است كه همچون نگینی همیشه زنده بر بلندای گنجینهٔ بزرگ ایران می درخشد. هنرمندان اصفهان درطول تاریخ، علاقمندی خود را به صنایع دستی ازجمله قالیبافی، سوزن دوزی، كاشیكاری و ... به اثبات رسانیده ودر جهت اعتلاء كمی وكیفی آن كوشش بسیار نموده اند بطوریكه امروزه در سایهٔ تلاش و پشتكار آنان، قالیهای زیبائی در این خطه از سرزمین پهناور ایران بافته می شود كه به نحوی چشمگیر، توجه بازارهای جهانی وموزه های بزرگ دنیا را به خود جلب كرده است.

 

به لحاظ علاقمندی پادشاهان نخستین صفوی بالاخص شاه اسماعیل، شاه طهماسب و شاه عباس به هنرقالیبافی، نفیس ترین قالیهای ابریشمی وزربفت با طرح های بسیاربدیع بدست هنرمندان اصفهان بافته شده است .